geo stanowisko 39- ostatnia odkrywka na Żurawiu

Categories: Uncategorized

Obiekt: geo stanowisko 39- ostatnia odkrywka na Żurawiu

Skały pod łbem żurawia

Szybki skok: ⇒obiekt ⇒charakter obietku ⇒mapa ⇒uproszczony opis geologiczny ⇒pełny opis geologiczny ⇒zadanie ⇒galeria

Charakter obiektu

Wychodnia skał podłoża, północny, około 25-metrowej długości odcinek skalnego odsłonięcia na stoku barku wschodniego lunety Żurawia

GPS 50° 26′ 45.6” N, 16° 39′ 16” E

Szybki skok: ⇒obiekt ⇒charakter obietku ⇒mapa ⇒uproszczony opis geologiczny ⇒pełny opis geologiczny ⇒zadanie ⇒galeria

Uproszczony opis geologiczny

39.1 rośl na skale 1

To najdalsze ku północy odsłonięcie skał na Fleszy Żurawia, umożliwiające śledzenie różnych struktur geologicznych. Możemy się tu przekonać, że podłoże skalne na tym terenie jest silnie strzaskane tektonicznie. Widzimy liczne „szpary” w skale – z geologicznego punktu widzenia są to szczeliny, a niekiedy nawet niewielkie uskoki (–> uskok). W południowej części stanowiska obserwacyjnego zauważamy, że kamienny mur sięga niemal do poziomu ziemi – podczas budowy twierdzy z pewnością uznano, że podłoże skalne jest tu tak osłabione, że konieczne jest jego wzmocnienie.

Oprócz zjawisk tektonicznych warto zapoznać się tutaj z książkowym przykładem wietrzenia (–> wietrzenie). Na ścianie, w miejscach zluźnienia skał (w szczelinach i uskokach) widzimy korzenie drzew i krzewów. Rozwijając się rośliny mechanicznie rozsadzają skałę – mamy tu więc do czynienia z wietrzeniem biologicznym, ułatwiającym „normalne” wietrzenie mechaniczne i chemiczne. FOT 39.1, 39.2

Szybki skok: ⇒obiekt ⇒charakter obietku ⇒mapa ⇒uproszczony opis geologiczny ⇒pełny opis geologiczny ⇒zadanie ⇒galeria

Pełny opis geologiczny

39.2 rośl na skale 2

Odsłonięcie skalne na tym stanowisku sięga mniej więcej do połowy wysokości muru twierdzy. Wyższą część nadbudowano z wykorzystaniem kamienia.

W części południowej, tuż przy załamaniu muru, u jego podstawy, widzimy niewielką jamę. Utworzyła się ona w strefie małego uskoku (–> uskok), który spowodował tektoniczne strzaskanie skały. Rozpada się ona na niewielkie fragmenty, stanowiąc miejsce osłabione. Dlatego podczas budowy mur kamienny doprowadzono w tym miejscu niemal do poziomu ziemi. Mamy tu więc właściwie miniaturę sytuacji, którą dokładnie przedstawiamy na stanowisku 38.

W połowie długości stanowiska wyraźnie zaznacza się zespół, występujących co kilka metrów spękań (–> spękania), bądź drobnych uskoków. Wszystkie one są zgodne z układem foliacji (–> foliacja) skały lub lekko do niego skośne – zapadają „w lewo”, czyli na południe od kątem około 50–60 stopni. Strefy uskokowe mają zmienną miąższość 5–20 cm.

Jakie może być znaczenie takich drobnych uskoków, szczelin i zespołów spękań dla stabilności skały widzimy na najbardziej północnym odcinku stanowiska. Korzenie krzewów i drzew porastających mur twierdzy doskonale ilustrują zjawisko wietrzenia biologicznego (organicznego). Rozwijają się one dokładnie wzdłuż tych stref, stopniowo rozsadzając skałę, a przez to ułatwiając dostęp wody i powietrza w głąb. Te substancje są zaś odpowiedzialne za wietrzenie fizyczne i chemiczne. FOT 39.1, 39.2

Szybki skok: ⇒obiekt ⇒charakter obietku ⇒mapa ⇒uproszczony opis geologiczny ⇒pełny opis geologiczny ⇒zadanie ⇒galeria