geo stanowisko 31- Nieco geo-MORFOLOGII

Categories: Centrum Kłodzka element na trasie 3 geo stanowisko geomorfologia skały magmowe skały osadowe

Obiekt: geo stanowisko 31- Nieco geo-MORFOLOGII

Podnóże twardziela

Szybki skok: ⇒obiekt ⇒charakter obietku ⇒mapa ⇒uproszczony opis geologiczny ⇒pełny opis geologiczny ⇒zadanie ⇒galeria

Charakter obiektu

Obiekt powierzchniowy

GPS 50° 26′ 21.73” N, 16° 39′ 11.67” E

Szybki skok: ⇒obiekt ⇒charakter obietku ⇒mapa ⇒uproszczony opis geologiczny ⇒pełny opis geologiczny ⇒zadanie ⇒galeria

Uproszczony opis geologiczny

31.1 Twardziel...

Tu spróbujemy zobaczyć jak wygląda ukształtowanie powierzchni terenu w rejonie Kłodzka. Właściwie – patrząc na mapę geomorfologiczną – można powiedzieć, że znajduje się ono na siedmiu wzgórzach, czyli tak jak Rzym. : -) Mamy przecież Forteczną, Owczą Górę, ale też wyraźne wzniesienie ponad Ustroniem (nazywane czasem Szpitalną Górką), mamy dwa wzniesienia (m.in. Krzyżnik) w Pawłowej, a także wzgórza na południowym wschodzie – przy ul. Stanisława Wyspiańskiego.
Takie formy nazywane są ostańcami erozyjnymi, twardzielami (albo monadnokami – zapożyczenie z jęz. angielskiego). Ich powstanie spowodowała nierównomierna erozja terenu – okazały się strefami występowania skał bardziej odpornych na niszczenie. Ostaniec Góry Fortecznej, pod którym stoimy, ma względną wysokość około 40 m. Jest asymetryczny – mocno podcięty od południa i wschodu, a łagodniej opada ku północy i zachodowi. FOT 31.1

Szybki skok: ⇒obiekt ⇒charakter obietku ⇒mapa ⇒uproszczony opis geologiczny ⇒pełny opis geologiczny ⇒zadanie ⇒galeria

Pełny opis geologiczny

31.2 Twardziel - ps-c 1

Znajdujemy się u podstawy wyraźnej struktury morfologicznej. Poniżej rozciąga się miasto, zaś ponad nami gwałtownie pną się w górę umocnienia twierdzy – zabudowane na stokach Góry Fortecznej. Właśnie taka forma tego wzniesienia skłoniła naszych dalekich przodków do posadowienia na jego szczycie już w X wieku obronnego grodu, a dużo później – Prusaków do olbrzymiej rozbudowy fortyfikacji.
Tego typu formy określane są jako twardziele, albo z angielska – monadnoki. Z genetycznego punktu widzenia są to tzw. ostańce denudacyjne (erozyjne), czyli izolowane wzniesienia, będące pozostałością kompleksu skalnego, który na otaczających obszarach uległ intensywniejszej erozji (–> erozja), a więc szybszemu zniszczeniu.
Monadnok Góry Fortecznej ma względną wysokość około 40 m. Jest asymetryczny – mocno podcięty od południa i wschodu, jego północne i zachodnie stoki opadają łagodniej. FOT 31.1
Na terenie Kłodzka twardzielami są góry Forteczna i Owcza, bezimienne wzniesienie o wysokości 319,3 m n.p.m. na południe od Ustronia (Szpitalna Górka), a także Krzyżna Góra i wzgórze o kocie 336,6 m. n.p.m. (stanowisko obserwacyjne nr 50) położone odpowiednio: na zachód i wschód od południowego odcinka ul. Stanisława Wyspiańskiego.

Na stanowisku tym możemy jeszcze zwrócić uwagę na różnorodne (wykonane z wykorzystaniem różnego kamienia i… bardzo różnej jakości) roboty kamieniarskie w otoczeniu. Wchodzimy najpierw po schodach granitowych (granit strzegomski), potem piaskowcowych (piaskowiec radkowski ze sztukowaniami skały drobnoziarnistej). Elewacje pawilonu Podziemnej Trasy Turystycznej wykończono płytami szlifowanego szarego kamienia, w którym obserwujemy wyraźną zmienność strukturalną (piaskowiec drobnoziarnisty – zlepieniec) oraz rude przebarwienia, będące wynikiem częściowego zwietrzenia skały. FOT 31.2 Posadzka we wnętrzu budynku wykonana została z monotonnego szarego granitu.
Murki oporowe w otoczeniu ozdobiono ciosanymi elementami wykonanymi z różnych odmian dolnośląskich piaskowców. FOT 31.3

Szybki skok: ⇒obiekt ⇒charakter obietku ⇒mapa ⇒uproszczony opis geologiczny ⇒pełny opis geologiczny ⇒zadanie ⇒galeria