geo stanowisko 52- Kopalnia gliny Leszczyna Kłodzka

Obiekt: geo stanowisko 52- Kopalnia gliny Leszczyna Kłodzka

Kopalnia Gliny Leszczyna Kłodzka.

Szybki skok: ⇒obiekt ⇒charakter obietku ⇒mapa ⇒uproszczony opis geologiczny ⇒pełny opis geologiczny ⇒zadanie ⇒galeria

Charakter obiektu

Wyrobisko czynnej kopalni gliny. Skrajna zachodnia część rozległego wyrobiska.

GPS 50° 26′ 51.6” N, 16° 37′ 3.2” E

Szybki skok: ⇒obiekt ⇒charakter obietku ⇒mapa ⇒uproszczony opis geologiczny ⇒pełny opis geologiczny ⇒zadanie ⇒galeria

Uproszczony opis geologiczny

52.2 Kop gl - przodek 1

To jedna z dwóch czynnych kopalń w administracyjnych granicach Kłodzka. Znajduje się ona na zachód od dzielnicy miasta – Leszczyny, przodek górniczy, a więc miejsce, gdzie obecnie prowadzona jest eksploatacja oddalony jest o ok. pół kilometra od zabudowań. Wydobywana tu glina jest surowcem do produkcji tzw. ceramiki budowlanej, czyli np. cegieł i dachówek. Aby wejść na jej teren konieczne jest uzyskanie zgody właściciela. FOT 52.1

Jeszcze kilka lat temu eksploatacja prowadzona była znacznie intensywniej. Wtedy geolodzy mogli dokładnie badać wygląd złoża, dzięki czemu ustalili jak glina ta powstała. Tworzyła się ona podczas zlodowacenia, około 270 tys. lat temu. Wówczas na teren ziemi kłodzkiej wtargnął fragment lądolodu, pokrywającego wielkie połacie północnej i środkowej Europy. Na powierzchni lodowca i pod nim gromadziły się pewne ilości substancji mineralnych – z nich, po stopieniu się lodu, powstał pokład gliny.

Stary przodek górniczy (miejsce, gdzie prowadzi się eksploatację) jest obecnie zarośnięty, ale glinę można sobie dobrze obejrzeć na niewielkim czynnym przodku. FOT 52.2 FOT 52.3 Skarpa ma tu zaledwie 3 m. wysokości. Glina jest dość jednorodna, zazwyczaj żółtawa, możemy w niej dostrzec niewielkie ciemnobrązowe plamki (być może resztki drobnych fragmentów roślin), a także ziarna piasku (–> piasek) i rzadkie otoczaki (–> otoczak). FOT 52.4, 52.5

Szybki skok: ⇒obiekt ⇒charakter obietku ⇒mapa ⇒uproszczony opis geologiczny ⇒pełny opis geologiczny ⇒zadanie ⇒galeria

Pełny opis geologiczny

52.3 Kop gl - przodek 2

Złoże gliny (–> glina) Leszczyna Kłodzka leży na administracyjnej granicy miasta. Rozległe stare zroby (pozostałości po dawnej eksploatacji) rozciągają się od dawnej wsi, a dziś dzielnicy Kłodzka – Leszczyny – ok. 500 m na zachód. Jest to teren nierówny, z małymi stawkami, porośnięty krzakami i drzewami. Obecny przodek górniczy (miejsce, gdzie prowadzi się eksploatację) znajduje się na zachodnim krańcu tego obszaru. Chcąc tam wejść należy uzyskać zgodę właściciela, formalnie jest to przecież teren górniczy. FOT 52.1

Jeszcze kilka lat temu prowadzono tu systematyczną eksploatację na większą skalę, wg danych podawanych przez Państwowy Instytut Geologiczny miała ona wartość około 10 tys. ton gliny rocznie. Dziś wydobycie jest znacznie mniejsze, prawdopodobnie ma charakter okazjonalny – w miarę potrzeb cegielni w Leszczynie, a złoże jest formalnie określone jako „zagospodarowane, eksploatowane tymczasowo”. Surowiec pozyskuje się w NW części wyrobiska, a stary przodek jest zarośnięty. FOT 52.2 FOT 52.3 Według dokumentacji złoża nadal znajduje się w nim ponad milion ton tzw. geologicznych zasobów bilansowych (czyli tych, których wydobycie jest w ogóle technicznie możliwe). Natomiast tzw. zasoby przemysłowe (ta część zasobów bilansowych, która jest przewidziana do wydobycia w obecnych warunkach zagospodarowania złoża i sytuacji ekonomicznej) wynoszą ok. 234 tys. ton. Jest to jedna z ostatnich czynnych glinianek na terenie Sudetów.

52.5 Kop gl - glina

Złoże stanowi najwyższą część zespołu osadów czwartorzędowych o miąższości około 60 m. W okresie intensywnej eksploatacji, gdy świetnie widoczny był profil złoża, naukowcy mogli na jego podstawie dokładnie opisać budowę geologiczną plejstoceńskich osadów występujących w rejonie na zachód od Kłodzka. W kopalni można było wówczas zobaczyć, że pokład gliny jest niejednorodny, składa się z utworów, które powstały w różnych warunkach sedymentacji. Najwyżej (wg nazewnictwa górniczego: w stropie złoża) występuje tzw. glina supraglacjalna, która gromadziła się na powierzchni lodowca, który wkroczył na te ziemie około 300–245 tys. lat temu (było to tzw. zlodowacenie Odry; –> zlodowacenia). Najniżej (w spągu złoża) znajdują się gliny subglacjalne, czyli takie, które powstawały pod lodem. Pomiędzy nimi występują tzw. iły warwowe, czyli osad małego jeziorka, które przez jakiś czas istniało przed czołem lodowca. Jest to osad bardzo charakterystyczny, którego doskonale widoczną cechą jest wyraźne warstwowanie. Występują tu naprzemienne laminy (–> lamina) jasne – zimowe i ciemne, które tworzyły się w okresie krótkiego lata, a ich ciemna barwa jest wynikiem obecności substancji organicznej.
Dziś możemy obejrzeć zaledwie 3-metrowej wysokości skarpę zbudowaną z dość jednorodnej gliny, delikatnie różniącej się tylko barwą – wyżej jest ona jasnożółta, niżej ciemnożółta, a w środku szarawa. FOT 52.4
Z bliska glina jest plamista. Widzimy w niej naprzemienne plamy żółte i szare, miejscami występują niewielkie plamki ciemnobrązowe (są to jakieś szczątki organiczne – być może fragmenty drobnych roślin). FOT 52.5 W ilasto-mułowej masie gliny widzimy liczne ziarna piasku (–> piasek), a niekiedy nawet kilkucentymetrowe otoczaki (–> otoczak). W nadkładzie złoża (w najwyższej części skarpy) znajduje się cienka warstwa, w której dostrzegamy liczne kawałki cegieł i żużlu. Fachowo możemy ją nazwać nasypem antropogenicznym.