… skala twardości minerałów: porównawcza, 10-stopniowa skala pomagająca określić względną twardość minerałów (ich odporność na zarysowanie); została opracowana przez niemieckiego mineraloga Friedricha Mohsa w 1812 roku; obejmuje 10 minerałów testowych (o twardości wzorcowej), uporządkowanych według wzrastającej twardości; zasada użycia skali polega na tym, że każdy minerał może zarysować minerał poprzedzający go na skali (bardziej miękki) i może zostać zarysowany przez następujący po nim (twardszy) albo przez kryształ tego samego minerału; twardość większości z minerałów wzorcowych można również określić za pomocą łatwo dostępnych ciał, i tak:
talk 1 – można z łatwością zarysować paznokciem, jest tłusty w dotyku,
gips 2 – można zarysować paznokciem,
kalcyt 3 – można zarysować drutem miedzianym,
fluoryt 4 – można z łatwością zarysować ostrzem noża,
apatyt 5 – można z trudem zarysować ostrzem noża,
skaleń 6 – można zarysować stalą narzędziową (np. pilnikiem),
kwarc 7 – rysuje szkło,
topaz 8 – z łatwością rysuje szkło,
korund 9 – tnie szkło,
diament 10 – może być zarysowany jedynie przez inny diament;
trzeba pamiętać, że skala twardości m. jest względna – diament nie jest tylko 10× bardziej twardy od talku, rzeczywiste proporcje pokazuje bezwzględna skala twardości, wg niej diament jest 140× twardszy od korundu, 1170× twardszy od pospolitego kwarcu (–> kwarc) i aż 47000000× twardszy od talku.
