geo stanowisko 42- Odkrywka dla twardzieli

Categories: element na trasie 3 element na trasie 4 element na trasie 6 geo stanowisko przedmieście Kłodzka N rzeka skały metamorficzne tektonika

No comments

Obiekt: geo stanowisko 42- Odkrywka dla twardzieli

Skały w rzece

Szybki skok: ⇒obiekt ⇒charakter obietku ⇒mapa ⇒uproszczony opis geologiczny ⇒pełny opis geologiczny ⇒zadanie ⇒galeria

Charakter obiektu

Odsłonięcia skalne w dnie i wysokim prawym brzegu rzeki. Koryto Bystrzycy Kłodzkiej, wschodni brzeg, na wysokości przyczółka dawnego mostu
na drodze w kierunku Wrocławia

GPS 50° 26′ 41.14” N, 16° 39′ 32.66” E

Szybki skok: ⇒obiekt ⇒charakter obietku ⇒mapa ⇒uproszczony opis geologiczny ⇒pełny opis geologiczny ⇒zadanie ⇒galeria

Uproszczony opis geologiczny

42.1 W rzece

Można zejść na dół, ale można też sobie popatrzeć z góry, zza barierki przy ulicy prowadzącej do dworca kolejowego Wałbrzych Główny.
Na drugim brzegu Nysy Kłodzkiej (stanowisko nr 41) można zobaczyć jak rzeka buduje, tu zaś widzimy jak niszczy. Znajdujemy się na wysokim brzegu, po wklęsłej stronie zakola rzecznego (meandru). W takich miejscach następuje intensywna erozja rzeczna. W tym miejscu jej wynikiem jest kilkumetrowej wysokości ścianka skalna u naszych stóp oraz doskonale widoczne tuż przy brzegu fragmenty skalnego dna. Tu rzeka nic nie nanosi – tu niszczy skałę, kruszy ją i w drobnych kawałkach unosi swym nurtem. FOT 42.1 42.2 42.3
Skała , która tu występuje to pofałdowany łupek fyllitowy.
Rzadko kto wie o tym, że skałka nad którą stoimy była niegdyś przyczółkiem mostu na drodze w kierunku Wrocławia. Przeprawa została zniszczona przez powódź w 1783 r.

Szybki skok: ⇒obiekt ⇒charakter obietku ⇒mapa ⇒uproszczony opis geologiczny ⇒pełny opis geologiczny ⇒zadanie ⇒galeria

Pełny opis geologiczny

42.2 W rzece

Sąsiadujące ze sobą („przez Bystrzycę”) stanowiska 41 i 42 bardzo dobrze ilustrują zespół zjawisk zwany półformalnie pracą rzeki. Widzimy meander rzeki, jej łagodny zakręt, który wystarcza do tego by na jednym brzegu zachodziła sedymentacja, a na drugim wyraźnie zaznaczała się erozja. Zlokalizowana na podcinanym, prawym brzegu odkrywka nr 42 to fragment wysokiej skarpy, umocnionej kamiennym murem, z odsłaniającą się niżej wychodnią skalną oraz fragment skalnego dna koryta rzeki. FOT 42.1 42.2. 42.3 Dotarcie do niej jest niełatwe. Zaproponować można dwie drogi: z góry, z zalecanym zabezpieczeniem linowym, albo przez wodę – kajakiem, bądź (dla twardzieli) w bród.

Zarówno ścianka skalna, jak i skała odsłaniająca się w dnie są świadectwem działalności niszczącej – niesione nurtem fragmenty mineralne uderzają w skałę i powodują jej stopniowy rozpad. Tempo tego procesu zwiększa się dramatycznie podczas wysokich stanów wody, a zwłaszcza powodzi.

Występującą tu skałę możemy opisać jako ciemnoszary z odcieniem zielonkawym, drobnoziarnisty łupek fyllitowy z dość licznymi drobnymi soczewkami kwarcu (–> kwarc). W jej budowie widoczne są liczne, drobne (kilkumilimetrowe) fałdki. Foliacja skały wykazuje stałą orientację: zapada stromo ku SSW (wyniki pomiarów: 204/70, 210/74). W dwóch miejscach zauważamy przejawy deformacji tektonicznych. Na południowym końcu stanowiska powierzchnie oddzielności łupka są bardzo nierówne, „wygniecione”. Z kolei w pobliżu krańca północnego, na najszerszej wychodni skalnej w dnie rzeki, dostrzec możemy wyraźny fałd i wypełnioną materiałem naniesionym przez rzekę szczelinę biegnącą wzdłuż jednego z jego skrzydeł. FOT 42.4

Stanowisko to ma też znaczenie historyczne. Właśnie w tym miejscu – na wysokości ścianki skalnej i poszerzenia chodnika na górze, znajdował się przyczółek dawnego mostu na drodze w kierunku Wrocławia. Prawdopodobnie szukając odpowiedniej dla niego lokalizacji wybrano właśnie naturalną formację skalną, stanowiącą doskonałe, stabilne podłoże dla konstrukcji. Most został zniszczony przez powódź w 1783 r.

Szybki skok: ⇒obiekt ⇒charakter obietku ⇒mapa ⇒uproszczony opis geologiczny ⇒pełny opis geologiczny ⇒zadanie ⇒galeria